Radzi lek. med. Jacek Sadowski, specjalista radioterapii, kierownik Kliniki Radioterapii ŚCO
Przygotowanie do radioterapii jest najczęściej procesem składającym się z kilku etapów – należy przestrzegać terminów wszystkich zaplanowanych wizyt.
Pacjent zgłaszający się do szpitala powinien zabrać ze sobą: miękki, frotowy ręcznik do higieny osobistej i drugi, cienki, na którym będzie się kładł podczas napromieniania, kosmetyki do higieny osobistej (jak najprostsze, hypoalergiczne, np. szare mydło w płynie, ewentualnie hypoalergiczny żel pod prysznic). Warto wziąć ze sobą standardowo: kubek, sztućce, piżamę, bieliznę na zmianę, plastikowe klapki, skarpetki, komplet dokumentów zawierający wyniki wykonanych dotychczas poza ŚCO badań i konsultacji, leki, które pacjent przyjmuje stale.
Pacjenci korzystający z radioterapii ambulatoryjnej mogą bez ograniczeń kontaktować się z rodziną i innymi osobami – fakt leczenia radioterapią nie stanowi żadnego zagrożenia dla otoczenia.
Radioterapia jest metodą leczenia wykorzystującą promieniowanie jonizujące. Seanse radioterapii są bezbolesne, dolegliwości związane z leczeniem powodują odczyny popromienne z napromienianych tkanek. Odczyn wczesny występuje już w trakcie leczenia, jego nasilenie jest cechą indywidualną i może znacznie różnić się u poszczególnych pacjentów. Objawy zależą od okolicy napromienianej.
Wszelkie zasady jak zachowywać się w trakcie leczenia, odnośnie higieny, diety, pielęgnacji odczynu, itd. pacjenci ustalają indywidualnie z lekarzem prowadzącym. Poszczególne zalecenia mogą różnić się w zależności od leczonej lokalizacji, planowanej dawki czy kojarzenia radioterapii z innymi metodami.
Do pielęgnacji skóry i śluzówek należy używać jedynie preparatów dedykowanych dla pacjentów napromienianych. Można je nabyć w każdej aptece, są też dostępne dla pacjentów hospitalizowanych. Środki kosmetyczne należy używać zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie jest prawdą, że skóry w trakcie radioterapii nie można myć.
Jeśli będą napromieniane okolice głowy i szyi - należy wcześniej skontrolować stan uzębienia, wyleczyć próchnicę, a zęby, których nie można wyleczyć i mogą powodować stany zapalne, usunąć. Nie należy używać „drogeryjnych” środków do płukania ust. Mężczyźni powinni zabrać ze sobą elektryczną maszynkę do golenia, dopuszczalne jest jedynie golenie „na sucho” ponieważ kosmetyki do golenia mogą zawierać substancje drażniące skórę.
W przypadku napromieniania głowy (np. leczenie guzów mózgu), warto przed rozpoczęciem terapii pójść do fryzjera i dobrać krótką, wygodną fryzurę, ponieważ jednym ze skutków ubocznych jest przejściowa utrata włosów.
Jeżeli będzie napromieniana jama brzuszna lub miednica – pacjentów obowiązuje dieta dedykowana dla leczonych napromienianiem. Informacje o jej składzie można uzyskać w Zakładzie Radioterapii oraz u lekarza prowadzącego.
Jeżeli będzie napromieniana klatka piersiowa, a pacjent ma rozrusznik - należy przed planowanym leczeniem skonsultować się z kardiologiem i jeśli jest to możliwe przełożyć rozrusznik na drugą stronę klatki piersiowej, aby urządzenie nie znajdowało się w polu napromieniania.
W trakcie radioterapii można przyjmować większość leków używanych wcześniej z powodu innych chorób. Listę stosowanych preparatów należy przekazać lekarzowi prowadzącemu.
Jeśli pacjent stosuje niekonwencjonalne metody leczenia należy o tym bezwzględnie poinformować lekarza. Większość takich metod nie została zweryfikowana pod kątem efektów ubocznych i skutków w skojarzeniu z radioterapią – dlatego należy je przerwać na czas napromieniania.